Tủy răng là phần quan trọng nằm sâu bên trong cấu trúc của mỗi chiếc răng, đóng vai trò nuôi dưỡng và duy trì sự sống cho răng. Tuy nhiên, khi tủy răng bị tổn thương, viêm nhiễm hoặc hoại tử, tình trạng “tủy răng bị thối” sẽ xuất hiện. Bệnh lý này không chỉ gây ra những cơn đau đớn, khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe răng miệng và toàn thân. Vậy làm thế nào để nhận biết, điều trị và phòng ngừa tủy răng bị thối hiệu quả? Hãy cùng Nha khoa Asia tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Tủy răng bị thối là gì?
Tủy răng (dental pulp) là phần mô mềm nằm ở trung tâm của răng, bên trong lớp ngà và men răng. Tủy răng chứa các mạch máu, dây thần kinh, mô liên kết và tế bào, có chức năng cung cấp dưỡng chất, duy trì sự sống và sinh lực cho răng.
Tuy nhiên, khi tủy răng bị tổn thương do các yếu tố như sâu răng nặng, chấn thương, viêm nhiễm… mà không được điều trị kịp thời, các mô của tủy răng sẽ bị hoại tử, vi khuẩn xâm nhập và sinh sôi mạnh mẽ. Lúc này, viêm tủy răng, chuyển sang màu đen hoặc xám, rồi dần bị phân hủy, thối rữa. Tình trạng này chính là “tủy răng bị thối”.
Nếu không được can thiệp, mủ và các chất độc hại từ tủy răng thối sẽ tích tụ, gây áp xe răng, lan rộng và ảnh hưởng đến xương hàm, thậm chí gây nhiễm trùng toàn thân. Do đó, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời tủy răng bị thối là vô cùng quan trọng.
Xem thêm: Răng chết tủy là gì? Dấu hiệu, nguyên nhân, cách điều trị
Các triệu chứng thường gặp khi tuỷ răng bị thối
Tùy vào mức độ tổn thương mà tủy răng bị thối có thể biểu hiện ra ngoài những triệu chứng khác nhau. Dưới đây là một số triệu chứng thường gặp nhất:
Đau nhức khó chịu
Đau nhức là dấu hiệu điển hình nhất của tủy răng bị thối. Cơn đau có thể âm ỉ, kéo dài hoặc dữ dội, nhói buốt. Đau nhức thường xuất hiện khi ăn đồ nóng, lạnh hoặc khi nhai. Nếu cơn đau diễn ra trong thời gian dài và không được điều trị, có thể khiến cho tủy răng bị thối nặng hơn.
Sự biến đổi màu của răng
Khi bị viêm và hoại tử, tủy răng thường chuyển sang màu xám hoặc đen. Điều này khiến cho chiếc răng bị ảnh hưởng trông sẫm màu bất thường so với các răng khác. Sự đổi màu của răng là dấu hiệu cho thấy tủy bên trong đã chết và đang bị phân hủy.
Ngoài 2 triệu chứng trên, tủy răng bị thối còn có thể gây ra:
- Sưng nướu, mưng mủ, có mủ chảy ra quanh chân răng
- Hôi miệng, vị đắng hoặc kim loại trong miệng
- Đau khi ăn/uống đồ nóng hoặc lạnh
- Nhai đau, không tải lực được lên răng bị tổn thương
- Răng lung lay, mọc lệch hoặc dài hơn so với các răng khác
Nguyên nhân khiến tuỷ răng bị thối, nhiễm trùng
Tủy răng bị thối là hậu quả của việc vi khuẩn xâm nhập và phát triển bên trong buồng tủy do nhiều nguyên nhân khác nhau:
Bệnh về răng miệng
Nếu không duy trì vệ sinh răng miệng hằng ngày và điều trị các bệnh về răng miệng kịp thời, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn tấn công và gây nhiễm trùng tủy răng. Các bệnh về răng miệng như sâu răng, viêm lợi, viêm chân răng, viêm nha chu cũng có thể dẫn đến tình trạng tủy răng bị thối.
Nguyên nhân bên ngoài
Tủy răng cũng có thể bị tổn thương trực tiếp do các yếu tố bên ngoài như:
- Chấn thương, va đập mạnh vào răng do tai nạn, chơi thể thao
- Mẻ, vỡ, gãy, nứt răng
- Nghiến răng, thói quen cắn các vật cứng (bút, đá, hạt…)
- Mài răng không đúng cách khi phục hình
Trong các trường hợp này, lớp men, ngà răng bị tổn thương và vi khuẩn có thể dễ dàng tấn công vào tủy răng gây bệnh.
Tác hại khi tủy răng bị thối
Tủy răng đóng vai trò quan trọng trong việc nuôi dưỡng và duy trì sự sống cho răng. Tuy nhiên, khi tủy răng bị tổn thương và nhiễm trùng, nó có thể gây ra nhiều vấn đề nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tủy răng bị thối có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm. Dưới đây là những tác hại thường gặp khi tủy răng bị hư hại:
Áp xe ổ xương răng
Khi tủy răng bị thối và nhiễm trùng, vi khuẩn có thể lan rộng và tấn công vào các mô xung quanh chân răng, gây ra tình trạng viêm nướu và áp xe ổ xương răng. Áp xe ổ răng là một ổ mủ được hình thành do sự tích tụ của mủ và vi khuẩn ở đầu chân răng, gây ra sưng đau, mưng mủ và thậm chí là sốt cao.
Nếu không được điều trị sớm, áp xe ổ răng có thể phát triển và lan rộng, gây ra những tổn thương nghiêm trọng cho xương hàm và các cấu trúc lân cận. Trong một số trường hợp nặng, áp xe răng có thể gây ra biến dạng xương hàm, thủng xương hàm, hoặc lan rộng xuống vùng hàm dưới và cổ, gây ra các biến chứng nguy hiểm như khó thở, suy hô hấp, thậm chí là tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Nhiễm trùng máu
Tủy răng bị thối là một ổ nhiễm trùng chứa đầy vi khuẩn gây bệnh. Nếu không được kiểm soát và loại bỏ, những vi khuẩn này có thể xâm nhập vào mạch máu và di chuyển đến các bộ phận khác của cơ thể, gây ra tình trạng nhiễm trùng máu (nhiễm khuẩn huyết).
Nhiễm trùng máu là một biến chứng vô cùng nguy hiểm của tủy răng bị thối. Khi vi khuẩn từ ổ nhiễm trùng răng lan ra khắp cơ thể qua đường máu, chúng có thể tấn công và gây tổn thương cho các cơ quan nội tạng quan trọng như tim, phổi, thận, gan, não… dẫn đến các bệnh lý nguy hiểm, đe dọa tính mạng như viêm nội tâm mạc, áp xe phổi, suy thận, viêm màng não…
Khó nhai thức ăn
Tủy răng bị thối thường đi kèm với cơn đau dữ dội, dai dẳng và khó kiểm soát. Cơn đau có thể lan rộng sang các vùng lân cận như nướu, xương hàm, khớp thái dương hàm, gây ra cảm giác đau nhức, ê buốt và khó chịu cho người bệnh. Đau răng do tủy bị thối có thể xuất hiện cả khi không ăn uống, hoặc tăng lên dữ dội khi có tác động từ bên ngoài như nhai, cắn, hoặc tiếp xúc với thức ăn nóng, lạnh.
Cơn đau do tủy răng hư gây ra thường rất khó chịu đựng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng ăn nhai của người bệnh. Nhiều người phải kiêng ăn, chỉ ăn được thức ăn mềm hoặc thậm chí nhịn ăn vì không thể nhai. Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến suy dinh dưỡng, sụt cân, suy nhược cơ thể, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và chất lượng sống.
Nguy cơ mất răng
Khi tủy răng đã bị tổn thương nặng và hoại tử hoàn toàn, khả năng phục hồi của răng là rất thấp. Nếu không được điều trị kịp thời bằng phương pháp lấy tủy và hàn trám, răng sẽ trở nên yếu dần và dễ bị gãy vỡ, lung lay.
Trong nhiều trường hợp, khi tủy và chân răng đã bị hủy hoại nghiêm trọng do viêm nhiễm, biện pháp duy nhất để cứu răng là nhổ bỏ. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai và thẩm mỹ, mà còn gây ra tình trạng tiêu xương ổ răng và di chuyển của các răng lân cận.
Nếu không được phục hình kịp thời bằng cầu răng, răng giả tháo lắp hoặc trồng răng implant, việc mất răng có thể gây ra các hệ lụy như rối loạn cắn, xô lệch khớp cắn, giảm chiều cao xương hàm, thay đổi khuôn mặt… ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng sống. Hơn nữa, một răng bị tủy hoại tử cũng có nguy cơ lây nhiễm sang các răng khác, dẫn đến tình trạng mất nhiều răng.
Xem thêm: 9 Cách trị viêm tủy răng tại nhà bằng mẹo dân gian an toàn hiệu quả
Cách khắc phục tủy răng bị thối
Khi tủy răng bị thối, việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp là vô cùng quan trọng. Các bác sĩ nha khoa sẽ căn cứ vào mức độ tổn thương của tủy răng và tình trạng chung của răng để đưa ra biện pháp xử lý tối ưu nhất.
Tủy răng bị thối nhẹ
Đối với những trường hợp tủy răng mới chỉ bị viêm nhẹ, chưa bị hoại tử hoàn toàn, bác sĩ có thể tiến hành điều trị bảo tồn bằng phương pháp lấy tủy răng. Quá trình này bao gồm các bước chính sau:
- Gây tê địa phương để đảm bảo không gây đau đớn cho bệnh nhân.
- Mở đường vào buồng tủy qua phần thân răng bằng mũi khoan chuyên dụng.
- Lấy sạch toàn bộ mô tủy bị viêm nhiễm ra khỏi buồng tủy và ống tủy răng.
- Làm sạch và khử trùng kỹ lưỡng hệ thống ống tủy bằng các dung dịch sát trùng.
- Hàn trám kín hệ thống ống tủy bằng các vật liệu đặc biệt như Gutta percha.
- Trám lại lỗ sâu hoặc vết sứt mẻ ở thân răng bằng các vật liệu như Composite, Amalgam.
Sau khi lấy tủy, răng sẽ trở nên yếu hơn và dễ gãy vỡ do mất đi sự hỗ trợ của mô tủy bên trong. Vì vậy, các bác sĩ thường khuyến nghị bệnh nhân nên tiến hành bọc sứ hoặc đặt chụp răng (Crown) để bảo vệ răng, tránh gãy vỡ về lâu dài, đồng thời tăng tính thẩm mỹ cho răng sau điều trị.
Tủy răng bị thối nặng
Trong những trường hợp tủy răng đã bị hoại tử hoàn toàn, viêm nhiễm lan rộng đến vùng chân răng, việc lấy tủy thường không còn phù hợp. Nếu cố gắng giữ lại răng, nguy cơ gặp các biến chứng như áp xe chân răng, viêm xương hàm, nhiễm trùng huyết… là rất cao. Vì vậy, với những răng bị thối tủy nặng, các bác sĩ thường chỉ định nhổ bỏ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của bệnh nhân.
Sau khi nhổ bỏ răng thối tủy, để đảm bảo chức năng ăn nhai và tính thẩm mỹ, bác sĩ sẽ tư vấn cho bệnh nhân các phương pháp phục hình răng phù hợp, bao gồm:
- Cấy ghép Implant nha khoa: Đây là biện pháp phục hình cho kết quả tốt nhất và lâu dài nhất. Cấu trúc của Implant tương tự như chân răng tự nhiên, giúp duy trì xương hàm, ngăn ngừa tiêu xương và di chuyển răng kế cận. Tuy nhiên chi phí cho giải pháp này khá cao.
- Làm cầu răng sứ: Bác sĩ sẽ mài hai răng kế cận và gắn một răng sứ giả lên đó để thay thế cho răng đã mất. Tuy nhiên phương pháp này có thể làm yếu và tổn thương đến hai răng kế cận, đồng thời việc vệ sinh cầu răng cũng khó khăn hơn.
- Sử dụng hàm tháo lắp: Đây là giải pháp tiết kiệm chi phí nhất, tuy nhiên sẽ gây đau và khó chịu cho bệnh nhân, đồng thời tuổi thọ ngắn hơn so với Implant và cầu răng.
Bác sĩ nha khoa sẽ căn cứ vào tình trạng sức khỏe răng miệng, điều kiện kinh tế và nhu cầu của người bệnh để tư vấn phương pháp phục hình phù hợp nhất sau khi nhổ răng thối tủy. Việc phát hiện và điều trị sớm các bệnh lý về tủy răng sẽ giúp bảo tồn răng tốt hơn, tiết kiệm chi phí và thời gian cho bệnh nhân.
Cách phòng ngừa tủy răng bị thối
Để bảo vệ tủy răng, ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm và hoại tử, việc duy trì một nền nếp chăm sóc răng miệng tốt là vô cùng quan trọng. Sau đây là một số biện pháp vệ sinh và chăm sóc răng miệng hiệu quả mà bạn nên thực hiện:
Vệ sinh răng miệng khoa học
Đánh răng đúng cách và đều đặn là biện pháp cơ bản nhất để bảo vệ sức khỏe răng miệng. Bạn nên đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày vào buổi sáng sau khi ngủ dậy và buổi tối trước khi đi ngủ, mỗi lần từ 2-3 phút. Sử dụng bàn chải có lông mềm và kem đánh răng chứa Fluoride để làm sạch mảng bám, vi khuẩn và bảo vệ men răng.
Đồng thời, dùng chỉ nha khoa để làm sạch kẽ răng, loại bỏ các mảnh vụn thức ăn mắc kẹt. Sau khi đánh răng, nên súc miệng bằng nước muối loãng hoặc nước súc miệng chuyên dụng để tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh trong khoang miệng.
Dùng kem đánh răng chứa fluoride
Fluoride là một khoáng chất thiết yếu giúp tăng cường độ cứng và khả năng kháng acid của men răng. Các ion Fluoride có thể tích hợp vào cấu trúc tinh thể Hydroxyapatite của men răng, làm cho men răng bền vững hơn trước sự tấn công của acid và vi khuẩn gây sâu răng. Ngoài ra, Fluoride còn có tác dụng kìm hãm sự phát triển của vi khuẩn trong mảng bám răng. Vì vậy, việc sử dụng kem đánh răng có chứa Fluoride sẽ giúp bảo vệ tủy răng tốt hơn, giảm nguy cơ sâu răng và viêm tủy.
Làm sạch răng sau khi ăn
Sau mỗi bữa ăn, các mảnh vụn thức ăn, đặc biệt là đường và tinh bột, thường bám lại trên bề mặt răng. Nếu không được làm sạch kịp thời, chúng sẽ là nguồn dinh dưỡng cho vi khuẩn sinh sôi và tạo ra các acid gây sâu răng, viêm tủy. Do đó, bạn nên súc miệng hoặc đánh răng ngay sau khi ăn, đặc biệt là sau khi tiêu thụ các thực phẩm và đồ uống giàu đường. Nếu không có điều kiện đánh răng, việc nhai kẹo cao su xylitol cũng có thể giúp kích thích tiết nước bọt, trung hòa acid và làm sạch răng tạm thời.
Ăn uống lành mạnh
Một chế độ ăn uống lành mạnh và cân bằng cũng góp phần không nhỏ trong việc duy trì sức khỏe răng miệng. Bạn nên hạn chế tiêu thụ các thực phẩm và đồ uống giàu đường, tinh bột, chất béo bão hòa và các chất kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá… vì chúng làm tăng nguy cơ sâu răng, viêm nướu và các bệnh về tủy răng.
Thay vào đó, hãy ưu tiên bổ sung các thực phẩm giàu canxi, phospho, vitamin D, vitamin K… như sữa và các chế phẩm từ sữa, rau xanh, cá hồi, các loại hạt… để nuôi dưỡng và tăng cường sức khỏe của răng. Cũng nên hạn chế ăn các đồ ăn quá nóng hoặc quá lạnh vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột có thể gây kích ứng cho tủy răng.
Khám răng miệng 2 lần/năm
Ngoài việc chăm sóc răng miệng tại nhà, việc đến gặp nha sĩ để khám và vệ sinh răng định kỳ 6 tháng một lần cũng rất cần thiết. Trong những lần thăm khám này, nha sĩ sẽ tiến hành vệ sinh răng, loại bỏ cao răng và mảng bám, kiểm tra tổng quát tình trạng răng miệng, phát hiện sớm và xử lý các bệnh lý răng miệng tiềm ẩn như sâu răng, viêm nướu, viêm tủy… Việc này giúp ngăn ngừa sự phát triển và biến chứng của các bệnh về tủy răng, đồng thời tiết kiệm chi phí và thời gian điều trị.
Kết luận
Tủy răng bị thối là một vấn đề phổ biến và cần được chăm sóc và điều trị đúng cách để tránh những biến chứng nguy hiểm. Việc duy trì vệ sinh răng miệng hàng ngày, điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh, và thường xuyên đi khám nha khoa là những biện pháp quan trọng để ngăn ngừa tủy răng bị thối. Hãy chăm sóc răng miệng của mình một cách đúng cách để giữ cho nụ cười luôn tươi tắn và sức khỏe răng miệng luôn được bảo vệ.
Ngoài ra nếu bạn đang quan tâm đến niềng răng, hãy tìm hiểu đến Nha khoa Asia – hệ thống niềng răng uy tín với nhiều năm kinh nghiệm điều trị chỉnh nha. Mang đến phương pháp niềng răng tiên tiến, trang thiết bị hiện đại, dịch vụ chăm sóc bệnh nhân chu đáo với chi phí niềng răng hợp lý nhất. Tư vấn niềng răng trọn gói và chi phí gói niềng răng mắc cài giá rẻ cho học sinh, sinh viên miễn phí.
Hãy liên hệ đến Nha khoa Asia để được các bác sĩ giàu kinh nghiệm tư vấn giải đáp thắc mắc về hệ thống mắc cài và sáp nha khoa ưu việt đang được sử dụng tại Nha khoa.