Bạn có thường xuyên bị cảm giác nóng rát, đau nhức hai bên lưỡi khi ăn uống không? Đó có thể là triệu chứng của hội chứng nhiệt miệng phổ biến. Theo các bác sĩ, có đến 60% dân số từng gặp phải tình trạng nhiệt lưỡi ít nhất một lần trong đời.
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau rát lưỡi rất đa dạng. Có thể do chấn thương vùng miệng, nhiễm trùng nấm Candida, tác dụng phụ của một số loại thuốc, thiếu hụt vitamin, do rối loạn nội tiết, thậm chí cả do stress.
Nếu không được điều trị kịp thời, nhiệt miệng có thể dẫn tới biến chứng viêm loét lưỡi hoặc thậm chí là ung thư. Vậy phải làm thế nào để xử lý triệu chứng khó chịu này? Cùng Nha khoa Asia tham khảo ngay các cách chữa trị nhiệt lưỡi tại nhà đơn giản và hiệu quả sau đây nhé!
Nhiệt lưỡi còn được gọi là hội chứng nhiệt miệng, là tình trạng lưỡi bị đau rát, nóng ran bất thường. Đây là tình trạng thường gặp ở mọi lứa tuổi, có thể xảy ra ở cả trẻ em và người lớn.
Khi bị nhiệt lưỡi, bạn sẽ cảm thấy lưỡi đau nhức, nóng rát, đặc biệt là vùng đầu và hai bên lưỡi. Tình trạng này thường kéo dài từ 1 đến 2 tuần nếu không được điều trị.
Nhiệt lưỡi gây khó chịu, cản trở việc ăn uống. Nếu nhẹ thì bạn sẽ cảm thấy khó nuốt, rát khi ăn đồ ngọt, chua, cay. Nếu nặng hơn sẽ đau buốt khi nuốt bất kỳ thứ gì, khiến ăn uống gặp nhiều trở ngại.
Một số biểu hiện thường gặp khi bị nhiệt lưỡi:
Như vậy, nhiệt lưỡi gây ra các cơn đau nhức, khó chịu khi ăn uống. Tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng lại ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, ăn uống của người bệnh.
Hình ảnh bị nhiệt dưới lưỡi
Nhiệt lưỡi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra:
Lưỡi rất dễ bị tổn thương do vị trí tiếp xúc trực tiếp với thức ăn và răng miệng. Các nguyên nhân thường gặp gây tổn thương lưỡi bao gồm:
Khi lớp bảo vệ niêm mạc lưỡi bị tổn thương sẽ mở cửa cho vi khuẩn xâm nhập, gây nên tình trạng viêm nhiễm. Điển hình như do nấm Candida hoặc liên cầu khuẩn.
Các tác nhân gây bệnh khi xâm nhập sẽ tiết ra các độc tố kích thích tế bào gây viêm. Khiến cho vùng lưỡi bị thương trở nên đỏ, sưng và cực kỳ đau đớn. Người bệnh sẽ cảm giác nóng rát buốt khi ăn uống.
Nguyên nhân thứ 2 khiến lưỡi dễ mắc bệnh là do việc đánh răng và vệ sinh răng miệng không đúng cách, đều đặn. Cụ thể:
Việc tích tụ các mảng bám, thức ăn dư trong khoang miệng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm phát triển. Chúng tiết ra các chất độc, nhất là khi tiếp xúc lưỡi làm tổn thương lớp niêm mạc, gây viêm nhiễm dẫn đến đau rát lưỡi, nhiệt miệng.
Việc tích tụ các mảng bám, thức ăn dư trong khoang miệng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, nấm phát triển
Thiếu hụt các vitamin quan trọng cho sức khỏe niêm mạc miệng: vitamin nhóm B, C, D, E, kẽm, sắt, axit folic. Thiếu hụt các dưỡng chất này khiến lưỡi dễ bị tổn thương, khó lành.
Thường xuyên ăn các món cay nóng, thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ uống có cồn, hút thuốc lá... Chúng có tác dụng kích ứng và làm tổn thương lớp niêm mạc miệng, nhất là lưỡi.
Không uống đủ nước mỗi ngày, đặc biệt là trong thời tiết nắng nóng. Khi cơ thể bị mất nước sẽ dẫn đến tình trạng khô niêm mạc, lưỡi dễ bị đau rát.
Một số bệnh lý làm rối loạn quá trình trao đổi chất, enzyme trong cơ thể cũng có thể gây ra tình trạng đau rát lưỡi. Điển hình như:
Để ngăn chặn bệnh, người dân cần thay đổi chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh, hợp lý. Đồng thời khám sức khỏe định kỳ để phát hiện và điều trị kịp thời các vấn đề về chuyển hóa.
Hệ miễn dịch giúp cơ thể chống lại các tác nhân gây hại như vi khuẩn, virus, nấm. Khi hệ miễn dịch bị suy giảm sẽ khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, trong đó có nhiễm nấm Candida - một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng viêm lưỡi.
Một số đối tượng có nguy cơ bị suy giảm miễn dịch dễ mắc phải hội chứng nhiệt miệng bao gồm:
Khi hệ miễn dịch bị suy giảm sẽ khiến cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, trong đó có nhiễm nấm Candida
Gan, thận là hai cơ quan quan trọng có chức năng lọc các chất độc hại và điều hòa các chức năng trong cơ thể. Khi bị tổn thương hoặc mất bù, chúng sẽ ảnh hưởng lên nhiều bộ phận khác như da và niêm mạc miệng.
Một số bệnh lý về gan (viêm gan B, C, xơ gan, ung thư gan...) hoặc thận (viêm thận, sỏi thận, suy thận...) sẽ khiến lưỡi dễ bị tổn thương, xuất hiện tình trạng đỏ, đau rát lưỡi.
Người mắc các bệnh trên cần phối hợp điều trị với bác sĩ chuyên khoa để ổn định gan, thận; đồng thời dùng các biện pháp giảm triệu chứng đau lưỡi.
Một số loại thuốc Tây y thường gây ra tác dụng phụ là kích ứng niêm mạc miệng, lưỡi đỏ sưng, gây cảm giác nóng rát, trong đó bao gồm:
Stress kéo dài, trầm cảm, lo âu mãn tính cũng có thể gây ra hội chứng nhiệt miệng. Cơ chế là:
Vì thế, điều trị triệu chứng lo âu, stress đồng thời với điều trị các biểu hiện đau rát lưỡi sẽ giúp cải thiện bệnh nhanh hơn. Sử dụng thuốc an thần, chống trầm cảm theo chỉ định bác sĩ.
Như vậy, có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến tình trạng nhiệt lưỡi. Do đó cần xác định chính xác nguyên nhân để có cách điều trị phù hợp.
Stress kéo dài, trầm cảm, lo âu mãn tính cũng có thể gây ra hội chứng nhiệt miệng
Sau đây là một số cách đơn giản giúp làm dịu cơn đau rát vùng lưỡi ngay tại nhà:
Có rất nhiều loại gel dành riêng cho bệnh lý nhiệt miệng, viêm lợi, loét lưỡi đang được bày bán tại các nhà thuốc. Các loại gel này có tác dụng làm dịu vùng bị tổn thương, kháng viêm và kháng khuẩn hiệu quả.
Một số loại gel phổ biến hiện nay gồm:
Cách dùng: Thoa một lượng vừa đủ lên vùng lưỡi đau 3 lần/ngày. Kiên trì điều trị trong 5-7 ngày để thấy rõ hiệu quả, tùy từng loại gel mà thời gian điều trị có thể lên tới 2 tuần.
Nhớ đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi áp dụng. Không dùng quá liều lượng cho phép để tránh tác dụng phụ.
Nước muối sinh lý với nồng độ vừa phải chứa nhiều khoáng chất, đặc biệt là Natri clorua. Loại nước muối pha chế này có tác dụng sát khuẩn, kháng viêm rất hiệu quả.
Cơ chế tác dụng khi súc miệng bằng nước muối:
Cách thực hiện:
Kiên trì súc miệng bằng nước muối sinh lý ấm
Mật ong chứa nhiều chất có lợi như vitamin, khoáng chất và enzym giúp sát khuẩn và bổ sung dinh dưỡng cho niêm mạc miệng.
Cách làm:
Việc đánh răng đúng cách, súc miệng bằng nước muối/nước súc miệng hàng ngày sẽ giúp loại bỏ mảng bám và cặn thức ăn trên răng, làm sạch khoang miệng, ngăn ngừa nhiễm trùng, hôi miệng.
Một vài gợi ý để thực hiện vệ sinh răng miệng tốt hơn:
Nước súc miệng có tác dụng sát khuẩn và khử mùi hôi hiệu quả. Sử dụng đều đặn sẽ hỗ trợ kiểm soát vi khuẩn gây bệnh, phục hồi nhanh vùng niêm mạc bị tổn thương.
Một số loại nước súc miệng phổ biến có bày bán tại các hiệu thuốc:
Lưu ý: Đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng các loại nước súc miệng để dùng đúng cách và liều lượng.
Nhóm vitamin B tham gia vào quá trình hồi phục tổn thương niêm mạc. Bổ sung vitamin B qua thực phẩm hoặc thuốc sẽ giúp làm lành vết viêm nhanh hơn.
Cách dùng:
Sử dụng các loại Vitamin nhóm B
Hít thở khí nước muối ấm sẽ giúp làm sạch đường hô hấp trên, loại bỏ các tác nhân gây viêm nhiễm và giảm triệu chứng đau rát họng miệng.
Cách làm:
Chế độ dinh dưỡng hợp lý cũng góp phần quan trọng để nhanh chóng phục hồi tình trạng nhiệt lưỡi. Một số lưu ý khi bị nhiệt miệng:
Ngoài ra cũng nên tránh xa các chất kích thích, chất gây nghiện trong thời gian điều trị như rượu, thuốc lá, chè đặc sản...
Kết hợp các biện pháp trên sẽ giúp cải thiện tình trạng nhiệt lưỡi một cách nhanh chóng, hiệu quả.
Bã trà chứa nhiều hoạt chất tanin - acid có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn tự nhiên. Chính vì thế, bã trà được xem là "thần dược" để điều trị các bệnh về miệng và họng, trong đó có hội chứng nhiệt lưỡi.
Cơ chế tác dụng:
Cách sử dụng:
Bạn có thể đắp trực tiếp bã trà lên vết lở loét trên lưỡi hoặc ngậm bã trà trong miệng để hấp thu dịch chiết xuống vùng bị tổn thương. Kiên trì thực hiện đều đặn 2 lần/ngày cho đến khi hết triệu chứng đau rát.
Bã trà được xem là "thần dược" để điều trị các bệnh về miệng và họng, trong đó có hội chứng nhiệt lưỡi
Sữa chua là một trong những thực phẩm rất tốt cho người bị nhiệt lưỡi. Bởi lẽ, sữa chua chứa rất nhiều lợi khuẩn có lợi giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột.
Cụ thể, các lợi khuẩn trong sữa chua như Lactobacillus acidophilus, Lactobacillus casei... có khả năng:
Nhờ đó mà triệu chứng đau rát lưỡi do rối loạn tiêu hóa gây ra sẽ được cải thiện đáng kể.
Bạn nên ăn khoảng 200-300ml sữa chua/ngày để nhanh chóng khỏi hội chứng nhiệt miệng. Kiêng sữa chua có đường vì có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm nhiễm.
Bột sắn dây chứa nhiều tinh bột và các hợp chất thực vật có tác dụng hạ nhiệt cơ thể, giải độc gan rất tốt. Chính vì vậy, bột sắn dây được xem là một phương thuốc dân gian hiệu quả để điều trị chứng nhiệt miệng.
Cơ chế tác dụng:
Cách sử dụng:
Điều trị nhiệt lưỡi bằng cách uống bột sắn dây
Củ cải trắng chứa nhiều vitamin C, vitamin K cùng các khoáng chất như canxi, magie, phốt pho... rất tốt cho sức khỏe. Đặc biệt, củ cải còn có tính mát, giúp làm dịu các vết viêm nhiễm hiệu quả.
Cơ chế tác dụng:
Cách thực hiện:
Trong hầu hết trường hợp, nhiệt lưỡi có thể điều trị tại nhà bằng các biện pháp dân gian đơn giản. Tuy nhiên, khi thấy xuất hiện một trong các dấu hiệu cảnh báo sau, bạn cần đưa người bệnh đến bệnh viện thăm khám ngay:
Lúc này, bệnh nhân cần được thăm khám, xét nghiệm cận lâm sàng để tìm nguyên nhân. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp bằng thuốc kháng sinh, corticoid, các liệu pháp đặc hiệu...
Nếu phát hiện muộn có thể dẫn đến biến chứng nguy hiểm như abcess lưỡi, nhiễm trùng huyết, thậm chí tử vong nếu không được xử lý kịp thời.
Hy vọng sau khi tham khảo bài viết của Nha khoa Asia, bạn đã nắm được các nguyên nhân, triệu chứng của bệnh. Đồng thời có thể áp dụng ngay một số cách chữa nhiệt lưỡi ngay tại nhà. Tuy nhiên, nếu tình trạng vẫn tiếp diễn trên 7 ngày mà không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nặng lên, đừng chủ quan mà cần đến bệnh viện thăm khám sớm. Chúc bạn sớm khỏi bệnh và lấy lại sinh hoạt bình thường!
Ngoài ra, nếu bạn đang cần tìm một nha khoa uy tín để thực hiện điều trị các vấn đề liên quan răng miệng với mức giá hợp lý. Các bạn hãy ĐỂ LẠI THÔNG TIN, Nha khoa Asia sẽ liên hệ lại với bạn trong thời gian sớm nhất. Asia hứa hẹn sẽ mang lại sự hài lòng tuyệt đối khi khách hàng đến sử dụng dịch vụ tại đây.
Xem thêm: Top 15 địa chỉ nha khoa Tân Bình uy tín chất lượng nhất TPHCMTư vấn cùng bác sĩ