Hàm duy trì được xem là một trong các khí cụ quan trọng trong dịch vụ chỉnh nha, thường được làm bằng dây hoặc nhựa trong. Hàm duy trì thường được sử dụng sau khi kết thúc giai đoạn chỉnh nha, bằng cách giữ răng ở vị trí chuẩn trong thời gian cố định. Vậy tại sao phải đeo hàm duy trì sau khi niềng răng? Hàm duy trì có vai trò gì đối với những tín đồ niềng răng?
Hàm duy trì là gì?
Hàm duy trì là một trong các khí cụ quan trọng trong dịch vụ Niềng răng, thường có cấu tạo từ dây hoặc nhựa trong. Thời gian đeo hàm duy trì sẽ tùy thuộc vào tình trạng của mỗi người, có thể kéo dài từ 1 – 12 tháng hoặc với trẻ em thì có thể kéo dài đến độ tuổi trưởng thành. Thông thường, sau khi kết thúc quá trình niềng răng chỉnh nha, hàm duy trì sẽ được sử dụng.
Hàm duy trì gồm có mấy loại?
Hàm duy trì về cơ bản có 2 loại, Loại tháo lắp và Loại cố định, được sử dụng tùy theo nhu cầu và tình trạng của mỗi khách hàng.
-
Hàm duy trì cố định
Là loại hàm duy trì chế tạo bằng dây thép với dạng thẳng hoặc xoắn, được cố định trên răng khách hàng sau khi tháo mắc cài. Khi đó, các bác sĩ sẽ tiến hành gắn vào vòm miệng các răng trước bằng composite. Khi sử dụng loại hàm này, khách hàng phải lưu ý quá trình chăm sóc răng miệng theo tiêu chuẩn nhằm hạn chế các bệnh lý như tích tụ mảng bám hoặc viêm nướu, viêm nha chu.
Loại hàm này thường được sử dụng cho hàm dưới, tính hiệu quả cao, tồn tại vĩnh viễn và gắn chặt vào răng. Tuy nhiên, loại hàm này sẽ gây khó chịu trong thời gian đầu, răng có xu hướng tích tụ nhiều mảng bám, gây ra tình trạng nha chu. Ngoài ra, loại hàm này có khả năng chịu lực kém nên cần hạn chế các loại thức ăn cứng phòng trường hợp hàm bị gãy và hỏng.
-
Hàm duy trì tháo lắp
Loại hàm tháo lắp này có tính chất giống như loại niềng răng trong suốt, có tháo ra lắp vào để vệ sinh và ăn uống. Ngoài ra, loại hàm tháo lắp này có thể đảm bảo tính thẩm mỹ, khả năng tiện lợi có thể tháo ra khi cần thiết. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả thì bạn nên duy trì thời gian đeo hàm ít nhất 20 tiếng/ 1 ngày, tránh việc hàm duy trì không thể phát huy tác dụng của nó.
Tuy nhiên, lại hàm này sẽ không phù hợp với những người có thói quen nghiến răng, Dần dần, hàm có hiện tượng mòn dần do thói quen nghiến lặp đi lặp lại.
- Hàm duy trì Hawley
Là loại hàm tương tự như hàm tháo lắp, bao gồm miếng nhựa và dây kim loại cá nhân hóa theo cấu trúc răng của mỗi người. Cấu tạo của hàm Hawley bao gồm dây kim loại kim loại liên kết với răng tiền hàm – 6 răng cửa trước và răng nanh 2 bên để giúp răng không chạy sau khi tháo mắc cài. Thêm vào đó, loại hàm này còn có một nền nhựa được bao phủ trên niêm mạc khẩu cái.
Loại hàm này có ưu điểm bền bỉ hơn loại tháo lắp, điều chỉnh thoải mái để phù hợp với cấu trúc răng và dễ dàng vệ sinh. Nhược điểm của loại hàm này chính là việc ảnh hưởng đến phát âm, thiết kế hơi kém thẩm mỹ và có thể gây ra các kích ứng môi và má trong thời gian đầu.
Tại sao phải đeo hàm duy trì sau khi niềng răng?
Hàm duy trì bắt buộc phải được sử dụng sau khi kết thúc quá trình niềng răng. Hàm duy trì có vai trò giữ răng theo vị trí chuẩn và nhằm tránh nguy cơ tái phát – răng có xu hướng trở về vị trí ban đầu. Bằng phương pháp giữ răng ở một vị trí trong thời gian dài, các sợi nha chu xung quanh răng sẽ dần thích ứng với các thay đổi trong xương, giúp giảm thiểu khả năng thay đổi vị trí của răng.
Sau khi kết thúc quá trình niềng răng, nếu nôn nóng hay vội vàng “thả lỏng” răng, răng dễ có xu hướng trở lại vị trí ban đầu do dây nha chu, quá trình phát triển tiếp diễn của răng hàm, áp lực từ các mô mềm xung quanh,… Thời gian răng chạy lại vị trí cũ thường trong khoảng thời gian ít nhất 5 năm, tỷ lệ khoảng 70% thường gặp ở nữ nhiều hơn nam. Do đó, bệnh nhân cần tuân thủ việc đeo hàm duy trì để có thể bảo vệ răng sau khi tháo niềng một cách tốt nhất.
Làm thế nào để vệ sinh hàm duy trì hiệu quả?
Vệ sinh hàm duy trì tháo lắp
Bên cạnh việc lưu ý thời gian đeo hàm duy trì đúng quy định và chế độ ăn uống, việc vệ sinh hàm duy trì được xem là một trong các vấn đề quan trọng mà bạn nên lưu ý. Do đó, cần lưu ý các nguyên tắc sau:
- Đối với loại hàm tháo lắp, cần làm sạch bằng nước ấm để loại bỏ các mảnh vụn thức ăn
- Sử dụng nước ngâm hàm duy trì chuyên dụng
- Dùng kem đánh răng và bàn chải lông mềm làm thao tác chà sạch hàm duy trì. Nên lưu ý chà nhẹ nhàng tránh làm hỏng hàm
- Sau khi chà rửa sạch sẽ có thể dùng tăm bông lau sạch
Vệ sinh hàm duy trì cố định
Việc vệ sinh hàm duy trì cố định sẽ khác so với loại tháo lắp, do đó, cách vệ sinh loại hàm bày chính là cách mà chúng ta vệ sinh hằng ngày. Do đó, cần chuẩn bị đầy đủ chỉ nha khoa, bàn chải lông mềm, kem đánh răng. Sử dụng chỉ nha khoa theo các tip sau:
- Chiều dài tối thiểu của chỉ nha khoa là 45cm
- Dùng ngón trỏ giữ chỉ nha khoa, ấn ngón ngón giữa để làm sạch vùng răng hàm dưới, ấn ngón tay cái để làm sạch vùng răng hàm trên
- Dành khoảng 2cm bề ngang của vùng chỉ để làm sạch kẽ răng
- Cọ xát nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương nướu
- Chỉ nha khoa chỉ sử dụng 1 lần, đối với loại chỉ cầm tay có thể rửa lại với nước và vệ sinh cho những lần sử dụng tiếp theo.