Sún răng là một vấn đề phổ biến mà nhiều trẻ em và phụ huynh phải đối mặt. Sự phát triển không đều của răng sữa và răng vĩnh viễn có thể gây ra những vấn đề về hàm răng và ảnh hưởng đến chức năng ăn uống và ngoại hình của trẻ. Tuy nhiên, thông qua các biện pháp phòng ngừa và can thiệp đúng cách, chúng ta có thể giảm thiểu tác động của sún răng và bảo vệ sức khỏe răng miệng của trẻ. Cùng Nha khoa Asia tìm hiểu sún răng là gì? Cách điều trị hiệu quả nhất.
Sún răng là gì?
Sún răng còn được gọi là mòn răng, là một tình trạng phổ biến xảy ra ở trẻ em trong độ tuổi 1 – 3. Đây là hiện tượng mà men răng và ngà răng của trẻ bị tổn thương, gây ra sự suy giảm về thể tích và hình dạng của răng. Răng của trẻ bị sún có diện tích rộng, thường có màu đen hoặc nâu và có đáy mềm trong quá trình tiến triển.
Mặc dù răng sún không gây ra cảm giác đau đớn cho trẻ và các vết sún thường không sâu như lỗ sâu răng, nhưng nó có khả năng lan rộng nhanh chóng đến các răng khác nếu không được kiểm soát. Kết quả cuối cùng là răng của trẻ chỉ còn lại những mỏm răng nhỏ gần gốc răng, chân răng nằm gần bề mặt lợi. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đến chức năng nhai, nuốt và giao tiếp của trẻ.
Để phòng ngừa sún răng, bố mẹ cần chú trọng đến việc vệ sinh răng miệng đúng cách, giữ cho vùng miệng sạch sẽ và giảm tiếp xúc với các chất gây hại như đường và axit. Đồng thời, việc đưa trẻ đi kiểm tra định kỳ với nha sĩ là rất quan trọng để theo dõi sức khỏe răng miệng của trẻ và xử lý sớm các vấn đề liên quan đến sún răng.
Dấu hiệu của tình trạng bé sún răng
Nhận biết kịp thời các dấu hiệu sún răng ở trẻ nhỏ là rất quan trọng để phụ huynh có thể đưa con đến nha sĩ để điều trị và ngăn chặn tình trạng này phát triển. Dưới đây là một số dấu hiệu cần chú ý:
- Men răng bị bào mòn: Men răng không còn có độ trắng và bóng như bình thường, thường có vẻ mờ mờ và không sáng.
- Răng cửa bị ố vàng, xỉn màu: Răng cửa của trẻ có màu ố vàng, mờ đi và có xu hướng ngày càng sậm màu.
- Thể tích chân răng bị hao mòn: Do sự tổn thương men răng, chân răng dần mất đi thể tích, dẫn đến sự suy giảm kích thước của răng.
- Răng dễ vỡ: Vì men răng bị tổn thương nghiêm trọng, răng của trẻ trở nên yếu và dễ gãy.
- Đau nhức khi nhai thức ăn: Trẻ có thể cảm thấy đau nhức khi nhai thức ăn. Nếu tình trạng tổn thương tiếp tục tiến triển, trẻ có thể gặp khó khăn, đau đớn khi hít thở.
Sún răng sớm ở trẻ có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày của bé. Do đó, việc nhận ra những dấu hiệu sún răng và đưa trẻ đi kiểm tra nhanh chóng là rất quan trọng để có thể chăm sóc và điều trị cho răng miệng của trẻ một cách hiệu quả.
Nguyên nhân gây nên tình trạng sún răng
Do bé ăn nhiều đồ ngọt
Trẻ em thường có xu hướng ưa thích các loại đồ ngọt như bánh kẹo. Tuy nhiên, những thực phẩm này chứa một lượng đường lớn như đường glucose, saccarose, maltose, fructose. Sau khi tiêu thụ, các vi khuẩn trong miệng sẽ chuyển đổi đường thành axit, gây tổn thương men răng. Điều đáng lo ngại hơn là trẻ thường không biết cách vệ sinh răng miệng một cách đúng đắn sau khi ăn đồ ngọt. Kết quả là trẻ có nguy cơ mắc sún răng và sâu răng.
Do môi trường axit trong miệng
Răng sữa của trẻ rất dễ bị mòn do môi trường axit trong miệng. Ngay cả khi không có sự hiện diện của vi khuẩn, các mô cứng của răng cũng có thể bị mòn do axit nội sinh hoặc axit từ bên ngoài. Những axit từ bên ngoài này có thể xuất phát từ nhiều loại trái cây, nước ép và đồ uống có ga. Vì vậy, khi trẻ ăn nhiều thực phẩm này, răng sữa của bé sẽ ngày càng bị mòn.
Các nguyên nhân khác
Ngoài những nguyên nhân đã đề cập, sún răng ở trẻ còn có thể do các yếu tố sau đây:
- Thiếu chất (flour, canxi) trong khẩu phần ăn của bé, dẫn đến răng sữa mỏng, yếu và dễ bị tổn thương.
- Sử dụng các loại thuốc kháng sinh như Doxycycline hay Tetracycline trong quá trình mang thai, có thể ảnh hưởng đến chất lượng men răng của trẻ khi sinh ra, làm cho răng yếu và có độ cứng thấp, dễ bị mòn.
- Trẻ từ nhỏ mắc bệnh vàng da, khi lớn có thể ảnh hưởng đến men răng, gây sún răng.
- Chăm sóc răng miệng cho bé không đúng cách, không đảm bảo vệ sinh răng miệng hàng ngày, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công men răng và gây sún răng.
Những yếu tố này cần được phát hiện và chăm sóc kịp thời để đảm bảo sức khỏe răng miệng cho trẻ.
Trẻ bị sún răng có sao không?
Trẻ bị sún răng sớm so với thời điểm bình thường có thể gây những tác động không mong muốn. Khi những chiếc răng sữa bị mất trước thời gian dự kiến, hàm răng của bé sẽ có khoảng trống, ảnh hưởng đến việc nói, ăn và tiêu hóa.
Ngoài ra, sún răng không chỉ tác động đến những chiếc răng bị sún mà còn ảnh hưởng tới răng vĩnh viễn và lợi. Mòn răng sữa dần dần sẽ làm lộ ngà răng và tủy răng, gây đau nhức khi bé ăn uống.
Trẻ bị sún răng cửa cũng có thể gây ảnh hưởng tới phát âm, làm cho bé nói không rõ ràng và gặp khó khăn trong giao tiếp.
Hơn nữa, sún răng còn ảnh hưởng tới trình tự mọc răng vĩnh viễn của bé, gây sự chênh lệch và khấp khểnh trong vị trí của răng. Điều này xảy ra do răng bị hư hỏng sớm, lợi bị đóng kín, tạo khó khăn cho răng vĩnh viễn mọc lên, có thể gây đau và làm mất thẩm mỹ.
Cách điều trị sún răng như thế nào?
Can thiệp tại nhà
Để giảm tốc độ lây lan sún răng ở con, bố mẹ có thể thực hiện một số biện pháp can thiệp tại nhà như sau:
- Sử dụng nước muối sinh lý: Nước muối sinh lý có khả năng kháng khuẩn, giúp làm chậm quá trình lây lan của sún răng. Bố mẹ có thể mua nước muối sinh lý và khuyến khích trẻ súc miệng hàng ngày trước khi đi ngủ và sau khi thức dậy vào buổi sáng.
- Sử dụng lá trầu không: Lá trầu không chứa thành phần kháng khuẩn mạnh, giúp làm chậm quá trình sún răng. Bố mẹ chỉ cần dùng 3 – 5 lá trầu không tươi, rửa sạch và để ráo, sau đó giã nhuyễn và đắp lên vị trí răng sún trong khoảng 3 – 5 phút. Hoặc có thể đun nước từ lá trầu không, sau đó cho trẻ súc miệng hàng ngày.
Can thiệp tại nha khoa
Khi phát hiện dấu hiệu sún răng ở con trẻ, cha mẹ nên đưa con đến một nha sĩ uy tín để được kiểm tra và nhận định chính xác về tình trạng răng miệng của con. Tùy thuộc vào tình trạng răng, mức độ bệnh, và độ tuổi của trẻ, nha sĩ sẽ đề xuất phương pháp can thiệp phù hợp nhất.
- Trường hợp sún răng nhẹ: Thông thường, nha sĩ sẽ tiến hành trám răng để ngăn chặn sự phát triển của sún răng. Trám răng sớm khi răng bị sâu và sún sẽ giữ được độ nguyên vẹn của răng, đảm bảo sự hoạt động tốt của hệ tiêu hóa.
- Trường hợp sún răng nặng: Khi vi khuẩn đã tạo thành các lỗ sâu lớn trên răng, thậm chí làm mòn hết răng của trẻ, quyết định giữ lại hoặc nhổ bỏ răng sún sẽ phụ thuộc vào độ tuổi và giai đoạn mọc răng của trẻ. Nha sĩ sẽ đưa ra quyết định phù hợp để bảo tồn hoặc loại bỏ răng sún.
Đối với răng sữa bị sún, quyết định bảo tồn hay nhổ bỏ răng cần được đánh giá cẩn thận để đảm bảo đúng và đủ thông tin, vì việc nhổ răng sữa trước 6 tuổi có thể dẫn đến việc răng vĩnh viễn mọc lệch sau này.
Giải pháp phòng ngừa sún răng hiệu quả
Vệ sinh răng miệng đúng cách
Khi bé bắt đầu mọc răng đầu tiên, người mẹ cần quan tâm đến việc vệ sinh răng của bé một cách đúng cách. Ban đầu, cha mẹ có thể lau chùi răng sữa của bé bằng một miếng khăn gạc mềm vào mỗi buổi sáng và sau mỗi bữa ăn. Sau khi bé ăn xong, nên cho bé uống nước để rửa trôi thức ăn, làm sạch răng và họng, từ đó phòng ngừa sún răng và viêm họng cho bé.
Khi bé đạt 2 tuổi và hàm răng đã phát triển đầy đủ, bé có thể ăn được nhiều loại thức ăn của người lớn, việc chăm sóc răng miệng cần được thực hiện cẩn thận hơn. Phụ huynh nên chải răng cho bé bằng kem đánh răng chứa flour để ngăn ngừa sâu răng. Đối với những bé có thói quen ăn vặt hoặc tiêu thụ nhiều đồ ngọt, phụ huynh nên đảm bảo bé chải răng ngay sau khi ăn để ngăn ngừa sún răng và sâu răng.
Khi bé đạt 3 tuổi, bố mẹ nên khuyến khích bé tự chải răng đúng cách (chải răng từ gốc răng xuống, bao gồm cả 3 mặt răng: ngoài, trên và trong, ít nhất 2 lần mỗi ngày – vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ).
Lưu ý thực đơn cho bé
Trong giai đoạn trẻ đang thay răng sữa và mọc răng vĩnh viễn, bố mẹ nên tăng cường cung cấp các loại thực phẩm giàu canxi và flour vào chế độ ăn của bé. Các nguồn thực phẩm như cá biển, trứng, gan động vật, sữa tươi đều có chứa nhiều canxi và flour, giúp cung cấp dinh dưỡng quan trọng cho sự phát triển và chắc khỏe của răng. Cà rốt cũng là một loại thực phẩm có lợi cho răng, nó giúp tăng cường sức khỏe của lợi, nhanh chóng hàn gắn khi bị tổn thương và giảm tình trạng chảy máu chân răng.
Bên cạnh đó, cha mẹ cũng cần hạn chế sử dụng những thực phẩm không tốt cho sức khỏe răng miệng của bé. Đồ uống có ga, nước ngọt, nước lạnh và bánh kẹo nên được hạn chế vì chúng có thể gây tổn hại cho men răng và làm tăng nguy cơ sún răng. Thay vào đó, nên khuyến khích bé uống nước lọc và ăn các loại thực phẩm tươi ngon, giàu dinh dưỡng như rau xanh, trái cây tươi, sữa không đường để duy trì sức khỏe răng miệng tốt cho bé.
Loại bỏ những thói quen xấu
Để bảo vệ răng của trẻ, các bậc phụ huynh cần lưu ý những điều sau đây. Trước hết, không nên cho trẻ bú bình hoặc ngậm bình sữa khi ngủ, vì điều này có thể gây tổn thương cho răng và làm tăng nguy cơ sún răng. Ngoài ra, cần hạn chế bé dùng răng cắn các vật cứng và giới hạn việc cho bé ăn kẹo, uống nước có ga và ăn đêm.
Nếu bé có thói quen uống sữa đêm, sau khi uống sữa, cha mẹ nên cho bé uống nước lọc để rửa sạch miệng. Tuy nhiên, hầu hết các bác sĩ khuyên nên ngừng cho bé bú đêm khi bé đạt 8-10 tháng tuổi. Lý do là việc bú về đêm có thể gây gián đoạn giấc ngủ và ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao, cũng như có thể gây hại cho răng sữa.
Đối với trẻ có thói quen ngậm cơm, cha mẹ cần kiểm tra miệng bé sau khi ăn để loại bỏ thức ăn thừa bám vào kẽ răng, tránh tình trạng sún răng. Điều này đảm bảo răng của bé được vệ sinh sạch sẽ và giữ cho nướu và răng khỏe mạnh.
Đưa trẻ đi khám răng định kỳ
Để đảm bảo sức khỏe răng miệng của bé, phụ huynh nên đưa bé đi khám răng định kỳ, tốt nhất là 3-6 tháng một lần. Đối với những trẻ đã có dấu hiệu sún răng sớm hoặc răng sữa lung lay, cha mẹ nên đưa bé đến chuyên khoa răng – hàm – mặt tại các bệnh viện uy tín để bác sĩ chẩn đoán chính xác tình trạng của bé và đưa ra các biện pháp cần thiết để tránh tình trạng răng bé mọc chen chúc hoặc mọc lệch sau này.
Việc phòng ngừa và kiểm soát sún răng sớm ở trẻ có thể được thực hiện bằng cách chú trọng vệ sinh răng miệng, duy trì thói quen sống khoa học và định kỳ cho bé đi khám răng. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe răng miệng của bé và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến răng sữa.
Bổ sung chất dinh dưỡng
Ngoài ra, cha mẹ cần bổ sung cho con các vi khoáng chất thiết yếu như kẽm, Lysine, crom, selen, vitamin B1 và các dưỡng chất khác để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của trẻ. Việc bổ sung các vitamin và khoáng chất này cũng hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường khả năng hấp thu dưỡng chất, đồng thời cải thiện tình trạng biếng ăn và giúp trẻ có khẩu vị ngon miệng hơn. Cha mẹ có thể áp dụng việc bổ sung này thông qua thức ăn và uống hoặc sử dụng các sản phẩm chức năng tự nhiên để giúp trẻ dễ dàng hấp thụ.
Việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe răng miệng cho trẻ em rất quan trọng, đặc biệt là khi đối mặt với vấn đề sún răng. Bằng cách áp dụng các biện pháp phòng ngừa, vệ sinh đúng cách và thường xuyên đưa trẻ đến khám răng định kỳ, chúng ta có thể giúp trẻ phát triển hàm răng khỏe mạnh và tươi sáng. Hãy đồng hành cùng trẻ trong việc bảo vệ sức khỏe răng miệng và tạo nền tảng vững chắc cho họ trong tương lai.
Xem thêm:
- Trám răng có đau không? Trám răng bao nhiêu tiền?
- Thứ tự mọc răng của trẻ như thế nào và những điều cha mẹ cần biết
- Răng mọc xiên xẹo do đâu và cách khắc phục như thế nào?