Răng là một trong những bộ phận quan trọng của cơ thể con người. Nó không những là một mắt xích quan trọng trong hệ thống tiêu hóa mà còn đóng vai trò quan trọng trong duy trì tính thẩm mỹ cho gương mặt. Nhưng ít ai trong chúng ta quan tâm đến cấu tạo của răng cũng như các nhóm răng được phân loại như thế nào, chức năng của chúng ra sao. Vì vậy cùng nhau tìm hiểu trong bài viết hôm nay!
Cấu tạo hàm răng người? Răng được phân loại vào các nhóm nào?
Thực tế, bộ răng của một người trưởng thành bao gồm tổng cộng 32 chiếc răng, được chia đều thành hai hàm răng, gồm hàm trên (bao gồm 16 chiếc răng) và hàm dưới (bao gồm 16 chiếc răng). Bộ răng này được phân loại thành 4 nhóm chính dựa trên vị trí và chức năng của từng chiếc răng.
- Nhóm răng cửa bao gồm hai chiếc răng đầu tiên trên cả hai hàm, được đánh số là răng số 1 và răng số 2. Những chiếc răng này có hình dạng nhọn, thường được sử dụng để cắn và cắt thức ăn.
- Nhóm răng nanh chỉ có một chiếc răng, đó là răng số 3, nằm ngay sau hai chiếc răng cửa. Răng nanh có hình dạng nhọn và dài hơn so với các chiếc răng khác, được sử dụng để xé và giữ chắc thức ăn.
- Nhóm răng tiền hàm bao gồm hai chiếc răng nhỏ tiếp theo sau răng nanh, được đánh số là răng số 4 và răng số 5. Những chiếc răng này có hình dạng hơi bẹt, được sử dụng để cắt thức ăn và giúp đẩy thức ăn về phía sau.
- Nhóm răng hàm bao gồm ba chiếc răng còn lại, được đánh số lần lượt từ răng số 6 đến răng số 8. Những chiếc răng này có kích thước lớn hơn so với nhóm răng tiền hàm, được sử dụng để nghiền thức ăn trước khi đẩy nó xuống dạ dày.
Số lượng răng vĩnh viễn của người trưởng thành sẽ nhiều hơn số lượng răng sữa khi còn bé. Răng sữa thường bao gồm 20 chiếc răng, bắt đầu mọc từ khoảng 8 tháng tuổi và hoàn thành vào khoảng 2 tuổi rưỡi.
Bộ răng của người trưởng thành bao gồm hàm trên và hàm dưới, mỗi hàm có số lượng răng bằng nhau. Các chiếc răng được đánh số và phân loại thành các nhóm chính dựa trên vị trí và chức năng của chúng.
Quá trình thay răng bắt đầu khi người ta đạt đến độ tuổi 6-7 tuổi và kéo dài đến khoảng 12-13 tuổi. Khi đó, các chiếc răng sữa sẽ bị thay thế bằng các chiếc răng vĩnh viễn mới. Riêng đối với 4 chiếc răng khôn, còn gọi là răng cối thứ 3, chúng thường bắt đầu mọc từ 17-25 tuổi (tùy từng người).
Các chiếc răng sữa thực hiện chức năng “ăn nhai tạm thời” cho đến khi bắt đầu thay răng, độ tuổi này khoảng 6-7 tuổi. Khi răng sữa bị thay thế bằng răng vĩnh viễn, bộ răng sẽ có thêm các chiếc răng cửa giữa, răng cửa bên, răng cối nhỏ và răng cối lớn.
| Răng | Hàm trên | Hàm dưới |
| Răng cửa giữa mọc ở độ tuổi | 7 – 8 tuổi | 6 – 7 tuổi |
| Răng cửa bên | 8 – 9 tuổi | 7 – 8 tuổi |
| Răng nanh | 11 – 13 tuổi | 9 – 10 tuổi |
| Răng cối nhỏ thứ I | 10 – 11 tuổi | 10 – 12 tuổi |
| Răng cối nhỏ thứ II | 10 – 12 tuổi | 11 – 12 tuổi |
| Răng cối lớn thứ I | 6 – 7 tuổi | 6 – 7 tuổi |
| Răng cối lớn thứ II | 12 – 13 tuổi | 11 – 13 tuổi |
| Răng cối lớn thứ III (răng khôn) | 17 – 31 tuổi | 18 – 25 tuổi |
Các chiếc răng khôn thường mọc cuối cùng, khi đó cung hàm đã không còn đủ chỗ để chen vào, và chúng có thể mọc ngầm hoặc đâm ngang vào các chiếc răng lân cận, gây đau nhức khó chịu. Điều này có thể cần phải được điều trị bằng cách phẫu thuật.
Cấu tạo của răng bao gồm những thành phần nào?
Cấu tạo của răng người có chính xác 32 cái răng. Mỗi một chiếc răng sẽ có hai phần chính là phần thân răng (phần có thể nhìn thấy bên trong miệng) và chân răng (phần cắm vào nướu và khung xương hàm). Cấu trúc răng được hình thành bởi 3 thành phần chính: men răng, ngà răng và tủy răng.
Men răng
Là lớp bao bọc phía ngoài cùng, là mô xương cứng nhất trong cơ thể cũng như là lớp có tỉ lệ muối vô cơ cao nhất với 96%. Lớp men này rất cứng, chắc, và khỏe mạnh, ở trạng thái bình thường có màu trong mờ, tia X không xuyên qua được. Khuyết điểm của men răng là giòn và dễ nứt khi có va chạm mạnh.
Ngà răng
Là lớp nằm phía trong, được lớp men răng bảo vệ. Ngà răng mềm hơn, xốp hơn và không cứng chắc như lớp men răng nhưng là tổ chức có khối lượng chủ yếu ở phần thân răng. Lớp này có màu vàng nhạt, có chức năng bao bọc và bảo vệ cho tủy. Ngoài ra, ngà răng còn chứa các đầu nút dây thần kinh nên khá nhạy cảm với các tác nhân bên ngoài.
Tủy răng
Là phần nằm ở phía trong cùng, được che chở bởi men răng và ngà răng, là phần nhạy cảm nhất của răng. Tủy răng được cấu tạo bởi nhiều thành phần đặc biệt, bao gồm ống tủy, các mạch máu để nuôi dưỡng răng khỏe và rất nhiều dây thần kinh cảm giác. Đây được xem là trái tim của răng.
Các chức năng của răng
Răng có vai trò đặc biệt trong các hoạt động sống của cơ thế và trong sinh hoạt hàng ngày của con người. Trong đó bao gồm:
Chức năng ăn nhai
Răng là một bộ phận quan trọng trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Chức năng chính của răng là cắt nhỏ và nghiền thức ăn trước khi thức ăn được đưa vào các bộ phận khác của cơ thể như dạ dày và ruột non.
Các nhóm răng trong bộ răng của con người có chức năng khác nhau. Nhóm răng cửa có hình dạng nhọn và được sử dụng để cắn và cắt thức ăn. Nhóm răng nanh có hình dạng dài và nhọn, được sử dụng để xé thức ăn. Nhóm răng hàm nhỏ và răng hàm lớn có hình dạng bẹt và được sử dụng để nghiền nát thức ăn.
Tuy nhiên, chiếc răng hàm thứ 3, còn gọi là răng khôn, thường không có chức năng ăn nhai. Nếu chiếc răng khôn mọc thẳng và không gây ra sự chen chúc hay lệch lạc cho các chiếc răng khác, nó có thể được giữ lại. Tuy nhiên, trong trường hợp răng khôn mọc ngầm hoặc gây ra sự ảnh hưởng đến các chiếc răng khác, nó cần phải được nhổ bỏ.
Việc mất chiếc răng hàm thứ 3 sẽ không ảnh hưởng đến chức năng ăn nhai. Tuy nhiên, nếu việc nhổ răng khôn không được thực hiện đúng cách, có thể gây ra các vấn đề về sức khỏe như viêm nhiễm hoặc chảy máu nhiều. Do đó, nếu bạn có bất kỳ vấn đề liên quan đến răng khôn, nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có giải pháp tốt nhất cho tình trạng của bạn.
Chức năng thẩm mỹ
Hàm răng là một yếu tố quan trọng quyết định đến diện mạo của một người. Việc sở hữu một hàm răng đều, đẹp, trắng sáng sẽ giúp chúng ta tự tin hơn trong giao tiếp và trò chuyện với người khác.
Một hàm răng đẹp và khỏe mạnh không chỉ giúp tăng thêm vẻ đẹp của khuôn mặt, cân đối miệng mà còn giúp nụ cười trở nên duyên dáng hơn. Ngược lại, nếu hàm răng bị hô, móm, thưa hay lệch lạc, sẽ ảnh hưởng đến nét đẹp và sự duyên dáng của khuôn mặt.
Một hàm răng đẹp và khỏe mạnh bao gồm các chiếc răng thẳng, có màu trắng sáng và đều màu. Ngoài ra, các chiếc răng cũng cần được bảo vệ và duy trì bằng cách thực hiện vệ sinh răng miệng đúng cách, sử dụng kem đánh răng chứa Fluoride và thường xuyên kiểm tra và chăm sóc bởi các chuyên gia nha khoa.
Nếu hàm răng của bạn không đẹp hoặc bị mất cân đối, có thể sửa chữa bằng cách thăm khám và tư vấn với các chuyên gia nha khoa. Các phương pháp điều trị bao gồm sử dụng các thiết bị chỉnh răng hoặc thực hiện phẫu thuật để thay đổi cấu trúc của hàm răng. Việc tìm kiếm giải pháp sửa chữa hàm răng sẽ giúp bạn tăng thêm sự tự tin và nâng cao chất lượng cuộc sống của mình.
Chức năng phát âm
Quá trình phát âm cũng như hoạt động nói của con người cần có sự tham gia của cả lưỡi và răng. Nếu răng đều và đầy đủ, chúng ta sẽ phát âm rõ ràng, lưu loát hơn. Ngược lại, nếu răng bị mất, sẽ tạo thành khoảng trống, khó phát âm chuẩn được hoặc phát âm sẽ lơ lớ, không được tròn vành rõ chữ.
Răng, lưỡi và hàm tham gia vào quá trình phát âm của con người. Nếu răng đều và đầy đủ, chúng sẽ giúp quá trình phát âm trở nên rõ ràng và chuẩn xác hơn. Tuy nhiên, khi mất răng sữa sớm, trẻ có thể phát âm sai và ngọng.
Người lớn mất răng cửa sẽ gặp khó khăn trong việc phát âm đúng giọng, đặc biệt là khi học ngoại ngữ. Các âm như “sờ” hay “th”, “ch”, “v” đòi hỏi phải đặt lưỡi tựa vào phía sau răng cửa trên hoặc tựa môi và răng để phát âm chính xác.
Nếu bị mất răng hoặc răng bị lệch lạc hay thưa thớt, luồng khí từ miệng sẽ không đều và dẫn đến phát âm không chuẩn xác. Một số từ tiếng Việt và tiếng Anh cần sự tham gia nhiều của răng để phát âm chính xác, như các từ bắt đầu bằng âm “th” hay các từ tiếng Anh như volunteer, vaccine, vacation, food, film, fat…
Do đó, việc duy trì và bảo vệ sức khỏe răng miệng sẽ giúp bạn phát âm đúng giọng và tránh các vấn đề phát âm khó khăn trong cuộc sống hàng ngày. Nếu bạn có vấn đề về răng miệng, nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia nha khoa để có giải pháp tốt nhất cho tình trạng của bạn.
Các yếu tố để có cấu trúc hàm răng chuẩn
Để có một cấu trúc hàm răng chuẩn, có một số yếu tố cần được đảm bảo như sau:
Răng thẳng và đều
Răng thẳng và đều là yếu tố quan trọng nhất để có một cấu trúc hàm răng chuẩn. Răng thẳng và đều giúp cho quá trình ăn nhai dễ dàng hơn, giảm thiểu nguy cơ bị chảy máu chân răng và các vấn đề khác.
Răng trắng sáng và đều màu
Răng trắng sáng và đều màu giúp tăng tính thẩm mỹ và tự tin cho người có hàm răng đẹp. Tuy nhiên, màu sắc của răng có thể thay đổi do ảnh hưởng của chế độ ăn uống, thuốc lá, nước giải khát, cà phê, trà… Nên hạn chế sử dụng những thứ này để bảo vệ răng.
Hàm cân đối
Hàm cân đối giúp khuôn mặt của bạn trở nên đẹp hơn. Nếu cơ thể chưa hoàn thiện quá trình phát triển hàm, có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia nha khoa về các phương pháp sửa chữa hàm răng như sử dụng thiết bị chỉnh răng hoặc thực hiện phẫu thuật.
Răng hài hòa với khuôn mặt
Mỗi người có khuôn mặt khác nhau, vì vậy, để có một cấu trúc hàm răng chuẩn, cần đảm bảo răng hài hòa với khuôn mặt của bạn.
Vệ sinh răng miệng đúng cách
Vệ sinh răng miệng đúng cách là một yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe răng miệng và giữ cho hàm răng luôn sáng đẹp và khỏe mạnh.
Đủ số lượng răng
Một người trưởng thành bình thường có 32 chiếc răng, gồm 8 chiếc răng cửa, 4 chiếc răng nanh, 8 chiếc răng tiền hàm, 8 chiếc răng hàm và 4 chiếc răng khôn. Răng khôn thường được cắt bỏ để ngăn chặn sự dịch chuyển của các răng khác.
Khớp cắn chuẩn về mặt sinh lý
Khớp cắn chuẩn là khi hai hàm ghép lại, các răng trên tiếp xúc hoàn hảo với các răng đối diện của hàm dưới. Các răng cửa trên cả hai hàm nằm đối xứng nhau. Răng phải thẳng, không có khoảng trống đáng chú ý giữa các răng. Các loại khớp cắn không chính xác bao gồm khớp cắn sâu, hở, chèo và khớp cắn ngược.
Cấu trúc hàm răng chuẩn phải hài hoà với khuôn mặt
Hình dáng răng phải cân đối với khuôn môi và tỉ lệ gương mặt. Ví dụ, nếu bạn có khuôn mặt hình trái xoan, nhưng sở hữu những chiếc răng to hoặc nhỏ tròn thì sẽ gây mất cân đối và không phù hợp với khuôn mặt của bạn. Cấu trúc hàm răng đẹp phải phù hợp cân đối với gương mặt bạn mới sở hữu được một nụ cười đẹp.
Với những yếu tố này, bạn có thể duy trì và bảo vệ sức khỏe răng miệng của mình để có một cấu trúc hàm răng chuẩn và đẹp.
Lợi ích của cấu trúc răng chuẩn
Giúp cho việc chăm sóc răng miệng trở nên dễ dàng hơn
Những răng lệch lạc hoặc khấp khểnh thường gây khó khăn trong việc vệ sinh răng miệng. Khi bạn sở hữu một cấu trúc hàm răng chuẩn, bạn sẽ có một hàm răng thẳng đều, giúp cho việc chải răng và sử dụng chỉ nha khoa dễ dàng hơn.
Giảm nguy cơ sâu răng và bệnh nướu răng
Miệng của bạn chứa rất nhiều vi khuẩn, tuy nhiên, chăm sóc răng miệng đúng cách có thể ngăn chặn vi khuẩn phát triển. Khi bạn có một cấu trúc hàm răng chuẩn, bạn sẽ dễ dàng loại bỏ mảng bám tích tụ, giảm nguy cơ sâu răng và các bệnh về nướu. Vì thế, cấu trúc hàm răng chuẩn giúp bạn duy trì một nụ cười khỏe mạnh.
Tăng cường sức khỏe toàn diện
Cấu trúc hàm răng chuẩn giúp giữ cho răng sạch và giảm khả năng phát triển các bệnh về nướu, giúp tăng cường sức khỏe toàn diện của bạn. Bằng cách giảm thiểu các vi khuẩn, cấu trúc răng chuẩn giúp giảm các nguy cơ bệnh về nướu.
Giúp cho việc nhai thức ăn và phát âm chuẩn hơn
Cấu trúc hàm răng chuẩn đóng vai trò quan trọng trong khả năng cắn và nhai thức ăn của bạn. Những chiếc răng lệch lạc thường khiến hàm trên và hàm dưới kết hợp lại với nhau sẽ làm thay đổi cơ chế ăn nhai. Cấu trúc hàm răng chuẩn giúp bạn ăn nhai dễ dàng và phát âm rõ ràng mà không có âm thanh huýt sáo hoặc nói ngọng.
Tăng cường sự tự tin và vẻ đẹp của bạn
Khi bạn có một cấu trúc hàm răng chuẩn, bạn sẽ có khả năng sở hữu một nụ cười đẹp và tự tin hơn khi giao tiếp với người khác. Việc sở hữu một cấu trúc hàm răng chuẩn có nhiều lợi ích cho sức khỏe răng miệng và tăng cường sự tự tin và vẻ đẹp của bạn. Cấu trúc hàm răng chuẩn giúp bạn dễ dàng chăm sóc răng miệng hơn, giảm nguy cơ sâu răng và bệnh nướu răng, tăng cường sức khỏe tổng thể và giúp bạn nhai thức ăn và phát âm chuẩn hơn.
Sự sắp xếp răng đúng cách của một cấu trúc răng chuẩn sẽ giúp bạn có một nụ cười đẹp, tăng cường sự tự tin và giúp bạn giao tiếp với người khác mà không mắc phải sự tự ti hay e ngại nào.
Cấu trúc răng của người trưởng thành
Mỗi chiếc răng của người trưởng thành được chia thành hai phận chính là thân răng và chân răng.
Thân răng của người trưởng thành
Thân răng nằm ở phía trên và tham gia trực tiếp vào quá trình ăn nhai, đồng thời cũng là bộ phận mà ta có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Thân răng được bao bọc bởi men răng bên ngoài, và bên trong men răng là lõi răng gồm ngà răng và tuỷ răng.
Thân răng được chia thành 3 mặt khác nhau: Mặt nhai hoặc cạnh cắn đối với răng cửa, mặt ngoài đối với răng cửa trước, phần tiếp xúc má đối với răng hàm; và mặt trong tiếp xúc với lưỡi. Mỗi loại răng cũng có đặc điểm riêng về thân răng.
Răng cửa nằm ở vị trí phía trước của hàm răng và có một cạnh thẳng như một công cụ để cắt thức ăn. Răng nanh có cạnh dài sắc nhọn nằm giữa nhóm răng cửa phía trước và răng hàm. Một số người có răng nanh mọc lệch, chếch ra trước thì được gọi là “răng khểnh”. Răng hàm nằm sâu trong cung hàm, có kích thước lớn hơn các loại răng khác và mặt nhai có các múi răng. Răng tiền hàm (răng hàm nhỏ) có 2 múi, trong khi răng hàm lớn có 4 múi hoặc nhiều hơn. Mỗi mặt của thân răng và mỗi loại răng đều đóng vai trò quan trọng trong việc ăn nhai và duy trì sức khỏe răng miệng.
| Răng cửa | Răng nanh | Răng hàm |
|
|
|
Mỗi chiếc răng bao gồm ba thành phần chính là men răng, ngà răng và tuỷ răng, mỗi thành phần đóng một vai trò quan trọng và có tác động đáng kể đến sức khỏe của răng miệng.
| Các thành phần của thân răng | Vai trò và đặc điểm |
| Men răng bao phủ toàn bộ thân và lớp trên của răng, rất cứng và màu trắng. |
|
| Ngà răng mềm hơn men răng và chiếm phần lớn khối lượng của răng. |
|
| Tuỷ răng chứa dây thần kinh và mạch máu bên trong răng. |
|
Chân răng của người trưởng thành
Chân răng nằm sâu bên dưới nướu và trong xương hàm. Răng có thể có 1, 2 hoặc 3 chân tùy thuộc vào loại răng. Các răng cửa và răng nanh thường chỉ có 1 chân, răng tiền hàm có thể có 1 hoặc 2 chân và răng hàm lớn có thể có từ 2 đến 3 chân hoặc nhiều hơn.
Mỗi chân răng bao gồm một buồng tuỷ có mạch máu và thần kinh chạy qua và nằm trong xương ổ răng của xương hàm. Chân răng phía ngoài được bao phủ bởi lớp cementum và được giữ bởi các dây chằng nha chu.
Cementum là lớp phủ mỏng canxi bao bọc lấy các chân răng, không có dây thần kinh chi phối và là nơi bám dính của hệ thống dây chằng nha chu. Các dây chằng nha chu là nơi bám dính giữa chân răng và xương ổ răng trong xương hàm. Nó được chi phối và nuôi dưỡng bởi hệ thống mạch máu và thần kinh. Các dây chằng nha chu có tác động đến sự dịch chuyển của răng trên xương hàm. Ngoài ra, còn có cổ răng là phần tiếp giáp với nướu và phân chia giữa thân răng và chân răng.
Phân biệt răng cấm và răng khôn
Răng cấm là chiếc răng số 6 trong tổng số răng trên cung hàm và được gọi là răng hàm số 1 hoặc răng cối số 1. Chúng đóng vai trò quan trọng trong chức năng ăn nhai và nghiền nát thức ăn.
Trong khi đó, răng khôn là chiếc răng hàm số 3 hoặc răng cối số 3, nằm ở vị trí cuối cùng trên cung hàm (răng số 8) và ít có vai trò trong quá trình ăn nhai. Tuy nhiên, khi mọc không đúng cách, răng khôn có thể gây đau nhức và tổn hại đến các răng khác, nên cần phải nhổ để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho các răng còn lại.
Cần lưu ý rằng răng cấm không phải là răng khôn. Không nên nhổ răng cấm một cách vô lý vì chúng đóng vai trò quan trọng trong chức năng ăn nhai và nghiền nát thức ăn, và nhổ răng cấm không liên quan đến việc nhổ răng khôn khi chúng gây ra các vấn đề về sức khỏe răng miệng.
Vì sao phải có kiến thức về cấu tạo răng hàm
Tìm hiểu cấu tạo răng người giúp bạn hiểu và nắm rõ vai trò quan trọng của răng trong việc ăn nhai, thẩm mỹ và sức khỏe răng miệng. Nắm được kiến thức này giúp bạn chăm sóc và vệ sinh răng miệng một cách kỹ lưỡng, hạn chế những thói quen xấu và phát hiện sớm các vấn đề răng miệng như sâu răng, viêm nha chu hoặc viêm tủy răng. Việc thăm khám định kỳ tại nha khoa chuyên sâu uy tín là cần thiết để đánh giá tình trạng, cấu trúc, hình dạng và các vấn đề về răng miệng trên cung hàm, cùng với tư vấn cụ thể từ bác sĩ chuyên môn.
Niềng răng có thay đổi cấu trúc hàm không?
Có, việc niềng răng có thể thay đổi cấu trúc hàm. Quá trình niềng răng bao gồm đặt các móc trên răng và kết nối chúng với sợi dây chuyên dụng, tạo ra lực kéo để dịch chuyển răng và điều chỉnh sự đặt của chúng trong hàm. Theo thời gian, các móc này sẽ gây ra áp lực trên các điểm cố định của hàm, làm thay đổi hình dạng và cấu trúc của hàm. Việc niềng răng cũng có thể tác động đến khớp hàm và gây ra đau đớn, do đó cần được thực hiện bởi các chuyên gia nha khoa và được giám sát chặt chẽ để đảm bảo an toàn và hiệu quả.
Như vậy, chúng ta vừa cùng nhau tìm hiểu những thông tin quan trọng về cấu tạo của răng, phân loại và chức năng của răng. Hy vọng với những gì mà NHA KHOA ASIA mang lại có thể cung cấp cho bạn đọc thông tin hữu ích nhất.