Răng khôn là một trong những loại răng cuối cùng mọc ở hàm của con người. Răng này thường mọc khi bạn đang ở độ tuổi từ 17 đến 25 và có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng. Trong bài viết này, cùng nhakhoaasia.com tìm hiểu kỹ hơn về răng khôn và những vấn đề liên quan đến nó.
Răng khôn là răng gì?
Răng khôn, còn được gọi là răng số 8 hoặc răng hàm lớn thứ ba, thường mọc vào độ tuổi từ 17 đến 25. Sự xuất hiện của răng khôn đã gây nên nhiều tranh cãi và thắc mắc trong lĩnh vực nha khoa, bởi chức năng thực sự của chúng vẫn chưa rõ ràng, và chúng thường gây ra sự phiền toái. Cộng đồng nha khoa toàn cầu vẫn chưa đạt được sự thống nhất về việc nên giữ lại răng khôn hay loại bỏ chúng.
Trong quá trình tiến hóa kéo dài hàng triệu năm của loài người, bắt đầu từ tổ tiên là vượn cổ, xương hàm của con người đã dần dần thu nhỏ. Ngày nay, hàm của phần lớn người chỉ đủ chỗ cho 28 chiếc răng, với 14 chiếc ở phía trên và 14 chiếc ở phía dưới.
Ở người thường có bao nhiêu chiếc răng khôn?
Thực tế, chúng ta thường có tổng cộng 32 chiếc răng, bao gồm 4 răng khôn: 2 trên và 2 dưới. Những chiếc răng khôn này mọc sau 28 chiếc răng còn lại. Tuy nhiên, vấn đề phát sinh khi chúng không có đủ không gian trên hàm để mọc theo hướng thông thường, và do đó, chúng phải tìm cách khác để phát triển.
Chúng có thể mọc ngược hướng vào xương hàm, đâm thẳng vào răng hàm lớn thứ hai ngay bên cạnh, hoặc có thể mọc một phần ra khỏi nướu rồi tắc và không thể mọc hoàn toàn.
Vì sao răng khôn thường hay mọc lệch?
Răng khôn thường hay mọc lệch do nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
- Không có đủ không gian: Răng khôn thường mọc sau cùng và thường không có đủ không gian để phát triển đầy đủ. Do đó, chúng có thể mọc lệch hoặc xoắn.
- Răng khôn không mọc đúng hướng: Nó có thể không mọc theo đúng hướng, do đó gây áp lực và đẩy các răng khác ra khỏi vị trí của chúng. Khi đó, các răng khác có thể bị lệch hoặc dịch chuyển.
- Bạn có xương hàm nhỏ: Nếu bạn có xương hàm nhỏ, không đủ không gian cho răng khôn để mọc đúng hướng và có thể làm chúng mọc lệch.
- Vi trùng: Vi khuẩn có thể phát triển ở khoang miệng và gây nhiễm trùng, khiến nướu bị sưng và đau. Nếu răng khôn chưa mọc hoặc mọc ra một phần, mảng vi khuẩn và mảnh thức ăn có thể bị găm vào khoang miệng và gây ra nhiều vấn đề khác.
- Kết quả của di truyền: Một số trường hợp, răng khôn mọc lệch do di truyền, có thể là do người trong gia đình có cấu trúc xương hàm nhỏ hoặc các vấn đề răng miệng khác.
Dấu hiệu mọc răng khôn như thế nào?
Có nhiều triệu chứng của sự mọc răng khôn mà chúng ta có thể dễ dàng nhận biết, đánh giá mức độ và “nghiêm trọng” của chúng. Cụ thể:
Sưng má
Khi răng khôn mọc thẳng, lệch, ngang hoặc ngược hướng, có thể gây sưng má. Nguyên nhân là do răng không có đủ không gian để phát triển, chúng va đập vào xương hàm, dẫn đến sưng phù ở vùng dưới hàm và mặt. Sưng má có thể gây khó khăn trong việc ăn uống, ảnh hưởng đến sức khỏe và hệ tiêu hóa.
Sưng nướu răng khôn
Răng khôn có kích thước lớn có thể tạo áp lực lên các răng khác trong hàm, gây chen lấn và không thể trồi lên. Điều này có thể dẫn đến sưng nướu răng khôn, ảnh hưởng đến khả năng nhai nuốt thức ăn và có thể gây tổn thương đến lưỡi và má.
Đau nhức răng
Khi răng khôn mọc, bạn có thể cảm thấy đau nhức và khó chịu ở vùng răng mọc và khu vực xung quanh. Ngoài ra, có những triệu chứng khác như hôi miệng, chảy máu nướu và đau đầu. Nếu răng khôn mọc lệch, chúng có thể làm hỏng chân răng lân cận hoặc gây tổn thương lợi. Nếu không được xử lý kịp thời, có thể xảy ra những biến chứng nguy hiểm như viêm nhiễm nướu, sâu răng và u nang.
Cơ thể sốt và nổi hạch
Các triệu chứng khác của sự mọc răng khôn có thể bao gồm sốt và việc xuất hiện nổi hạch ở vùng cổ. Nguyên nhân của các triệu chứng này là sự đau đớn của răng cùng với nhiễm trùng, dẫn đến tình trạng sốt.
Ngoài các triệu chứng rõ ràng nêu trên, bạn cũng có thể trải qua một số biểu hiện khác như răng bị nứt, hơi thở có mùi kháng khuẩn, mất cảm giác chán ăn và thậm chí là sự suy giảm về khẩu vị.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều trải qua triệu chứng khi răng khôn mọc. Một số người có thể mọc răng mà không gây ra bất kỳ vấn đề gì. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến răng khôn, hãy tham khảo ý kiến của nha sĩ để được khám và tư vấn điều trị phù hợp.
Các biến chứng của răng khôn là gì?
Sự mọc lệch của răng khôn có thể gây ra nhiều biến chứng khó chịu và ảnh hưởng đến sức khỏe của người bệnh:
Sâu răng
Do răng khôn thường nằm sâu trong hàm, việc vệ sinh thức ăn trở nên khó khăn, dẫn đến vi khuẩn dễ dàng tích tụ. Đặc biệt khó khăn hơn khi răng khôn chỉ mọc lên một phần hoặc mọc lệch và đâm vào răng bên cạnh. Sự tích tụ vi khuẩn theo thời gian có thể gây ra sâu răng, gây đau đớn và nhiễm trùng.
Viêm lợi
Tích tụ thức ăn và vi khuẩn ở vùng răng khôn có thể gây ra viêm nhiễm ở lợi xung quanh, dẫn đến triệu chứng như đau, sưng, sốt, hôi miệng, hoặc đôi khi khiến bệnh nhân không thể mở miệng to. Nếu viêm lợi tái phát nhiều lần và không được chữa trị, mức độ nguy hiểm có thể gia tăng.
Xoay hoặc lệch hướng
Nếu loại răng này mọc không đúng hướng, nó có thể làm cho các răng khác trong hàm bị xoay hoặc lệch hướng. Điều này có thể gây ra sự bất tiện và tạo ra sự khác biệt về hình dáng và độ dài giữa các răng. Để khắc phục tình trạng này, bác sĩ nha khoa có thể đề xuất nhổ răng khôn và điều chỉnh các răng khác để đạt được sự cân bằng và độ đẹp hài hòa cho hàm của bạn.
Tiêu huỷ xương và răng
Khi răng khôn mọc lệch và đâm vào răng bên cạnh, nó có thể gây ra tiêu huỷ của răng bên cạnh, làm hỏng xương và cuối cùng dẫn đến việc phải nhổ răng. Triệu chứng dễ nhận biết nhất là người bệnh có những cơn đau âm ỉ kéo dài ở khu vực đó.
Trong một số trường hợp, nếu tình trạng bất thường của răng khôn không được điều trị kịp thời, nhiễm trùng có thể lan sang các khu vực xung quanh như tai, má, mắt, cổ… có thể gây ra nguy cơ đe dọa tính mạng.
Mất chỗ
Nếu răng khôn mọc không đúng hướng, nó có thể làm cho các răng khác trong hàm mất chỗ và gây ra các vấn đề về động lực răng. Điều này có thể gây ra sự chênh lệch về vị trí của các răng và ảnh hưởng đến khả năng nhai và hô hấp của bạn. Nếu điều này xảy ra, bác sĩ nha khoa có thể đề xuất nhổ nó để giữ cho các răng khác trong hàm không bị ảnh hưởng và để giữ cho hàm của bạn có sự cân bằng.
Viêm nhiễm vi khuẩn
Vi khuẩn có thể tích tụ trên bề mặt của răng khôn nếu nó không được vệ sinh sạch sẽ và điều trị kịp thời, dẫn đến viêm nhiễm nghiêm trọng hoặc sâu trong mô xung quanh. Việc sử dụng thuốc kháng sinh và thuốc giảm đau có thể giúp giảm viêm và đau. Bên cạnh đó, bạn nên vệ sinh răng miệng đầy đủ bằng cách đánh răng ít nhất hai lần mỗi ngày và sử dụng chỉ quẹt giữa các răng để loại bỏ vi khuẩn và mảng bám.
Khiến cho các răng khác bị chảy máu
Nếu răng khôn xung đột với răng khác, nó có thể làm cho răng khác bị chảy máu hoặc gây ra các vấn đề liên quan đến chảy máu. Nếu điều này xảy ra, bạn nên đến bác sĩ nha khoa để được khám và điều trị kịp thời.
Có nên nhổ răng khôn không?
Nhiều người đang đối diện với quyết định liệu nên nhổ răng khôn vĩnh viễn hay giữ lại chúng. Bác sĩ thường khuyên rằng việc nhổ răng khôn là cần thiết trong các trường hợp sau đây:
- Răng khôn mọc lệch: Khi răng khôn mọc lệch và gây ra các biến chứng đau, nhiễm trùng tái phát, gây u nang và ảnh hưởng đến các răng lân cận.
- Răng khôn tạo khe giữa răng khôn và răng bên cạnh: Nếu răng khôn hiện tại chưa gây ra vấn đề nhưng có khả năng ảnh hưởng đến răng bên cạnh trong tương lai, thì nhổ răng khôn có thể được khuyến nghị để ngăn ngừa biến chứng.
- Răng khôn gây nhồi nhét thức ăn và lở loét nướu hàm đối diện: Nếu răng khôn trồi dài xuống hàm đối diện và gây khó khăn trong việc ăn uống và có thể gây tổn thương nướu hàm đối diện.
- Răng khôn có hình dạng bất thường hoặc dị dạng: Nếu răng khôn mọc đúng hướng nhưng có hình dạng bất thường, nhỏ, hoặc dị dạng, có thể gây nhồi nhét thức ăn với răng bên cạnh và dễ dàng gây ra sâu răng và viêm nha chu răng trong tương lai.
- Răng khôn có bệnh nha chu hoặc sâu răng: Trong trường hợp răng khôn đã bị bệnh nha chu hoặc sâu răng, nhổ răng có thể là phương án điều trị tốt nhất.
- Cần chỉnh hình răng, làm răng giả hoặc răng khôn gây ra các bệnh toàn thân khác: Những trường hợp này có thể đòi hỏi nhổ răng khôn để cải thiện sức khỏe răng miệng hoặc ngăn ngừa các vấn đề toàn thân khác.
Tuy nhiên, không phải tất cả mọi người đều cần nhổ răng khôn. Dưới đây là những trường hợp mà nhổ răng khôn không cần thiết:
- Răng khôn mọc thẳng, bình thường, không gây biến chứng và không bị kẹt bởi mô xương và nướu.
- Bệnh nhân có bệnh lý toàn thân không kiểm soát tốt như tiểu đường, bệnh tim mạch hoặc rối loạn đông cầm máu.
- Răng khôn liên quan trực tiếp đến cấu trúc giải phẫu quan trọng như dây thần kinh, xoang hàm mà không thể thực hiện các phương pháp phẫu thuật chuyên biệt.
Thời điểm nào nên nhổ răng khôn?
Nhiều người chọn lựa giải pháp nhổ răng khôn để giải quyết triệt hơn vấn đề mà răng khôn đang gây ra.
Theo các chuyên gia, thời điểm tốt nhất để nhổ răng khôn thường là từ 18 đến 25 tuổi, khi rễ răng đã phát triển khoảng 2/3. Nếu bạn quá 35 tuổi, việc phẫu thuật nhổ răng khôn có thể gặp nhiều khó khăn hơn do xương đã cứng và dày hơn.
Hơn nữa, có thể có một số yếu tố về sức khỏe tổng thể hoặc tại chỗ không cho phép can thiệp để nhổ răng khôn. Với những người cao tuổi, quá trình phục hồi sau phẫu thuật kéo dài hơn và không thuận lợi cho quá trình phẫu thuật.
Cách nhận biết vị trí và hướng mọc của răng khôn
Để xác định chính xác vị trí và hướng mọc của răng khôn, quý vị cần đến bệnh viện (khoa Răng Hàm Mặt) hoặc các cơ sở nha khoa để thực hiện chụp X-quang.
Khi nhận thấy các dấu hiệu xuất hiện của việc mọc răng khôn, việc đầu tiên cần làm là đến các cơ sở y tế để kiểm tra. Dựa vào tình trạng mọc răng, nha sĩ có thể đưa ra khuyến nghị về việc nhổ răng khôn trước khi nó phát triển.
Răng khôn mọc hàm dưới
Hầu hết mọi người sẽ trải qua quá trình mọc răng khôn hàm dưới với triệu chứng như sưng đau, phát sốt và cứng cơ hàm. Trong trường hợp này, việc kiểm tra hướng mọc của răng khôn cần được thực hiện tại cơ sở nha khoa.
Thường thì, việc kê đơn thuốc giảm đau và viêm sưng là phương pháp điều trị ban đầu. Khi tình trạng viêm sưng giảm đi, việc chụp X-quang sẽ được thực hiện để xác định hướng mọc của răng khôn. Nếu răng mọc lệch, các chuyên gia sẽ đề xuất phương án điều trị phù hợp dựa trên hướng mọc của răng.
Răng khôn mọc hàm trên
Mọc răng khôn hàm trên thường ít gặp hơn so với hàm dưới. Đa số người không trải qua quá trình mọc răng khôn hàm trên hoặc nếu có, không gây ra các triệu chứng đau nhức hay dấu hiệu rõ ràng.
Nếu bạn trải qua quá trình mọc răng khôn hàm trên và có các triệu chứng như đau nhức, sốt, sưng má, nướu… thì việc kiểm tra tại cơ sở nha khoa là cần thiết. Ở đây, việc chụp X-quang sẽ giúp xác định hướng mọc của răng và đề xuất phương án điều trị kịp thời.
Răng khôn mọc thẳng
Trường hợp răng khôn mọc thẳng, dọc, phát triển bình thường là khá hiếm gặp. Nếu răng khôn mọc đúng hướng mà không gây ra bất kỳ triệu chứng gì, việc chăm sóc răng khôn như bình thường là khả thi.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, răng khôn mọc thẳng có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như mọc lệch. Ví dụ:
- Răng mọc thẳng và không bị cản trở bởi xương và nướu, nhưng không có răng đối diện để ăn khớp. Trong tình huống này, việc nhổ răng khôn là cần thiết.
- Răng mọc thẳng, đủ chỗ, không bị cản trở nhưng có hình dạng bất thường, dị dạng hoặc nhỏ. Trường hợp này cũng có thể dẫn đến việc nhổ răng khôn để tránh các vấn đề sâu răng và viêm nha chu.
Răng khôn mọc ngang
Răng khôn mọc ngang là tình trạng mọc răng lệch khoảng 90 độ so với răng hàm số 7. Việc chụp X-quang là cần thiết để quan sát rõ vị trí mọc của răng khôn ngang dưới xương hàm.
Đây là một tình huống nguy hiểm vì răng khôn có thể đâm vào răng hàm số 7 gần kề. Nếu không nhổ răng khôn mọc ngang kịp thời, có thể gây ra sự hình thành u nang răng và trong các trường hợp nghiêm trọng, bạn có thể mất răng số 7.
Răng khôn mọc lệch ra má
Nếu răng khôn mọc lệch ra má, nó có thể va chạm vào má gây cảm giác không thoải mái khi nói hoặc ăn. Có thể gây ra cảm giác khó chịu, chảy máu và viêm loét trên niêm mạc má.
Một số trường hợp, má có thể sưng, đỏ và gây ra mất thẩm mỹ. Viêm loét có thể trở thành nhiễm trùng nghiêm trọng và lan rộng, gây ra khó khăn trong quá trình điều trị.
Lợi trùm răng khôn
Lợi trùm răng khôn xảy ra khi răng bị che phủ bởi lợi. Việc này có thể gây ra viêm nhiễm và sưng tấy, dẫn đến viêm lợi trùm răng.
Ở đây, tôi đã cố gắng mô tả các tình huống mà răng khôn có thể gây ra cũng như cách nhận biết và xử lý. Cần nhớ rằng việc kiểm tra và tư vấn từ nha sĩ là quan trọng để quyết định liệu việc nhổ răng khôn là cần thiết hay không.
Hướng dẫn chăm sóc răng miệng sau khi nhổ răng khôn
Sau khi nhổ răng khôn, vùng miệng và hàm của bạn sẽ cần thời gian để hồi phục. Để giúp quá trình hồi phục diễn ra tốt nhất, bạn cần tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc răng miệng sau đây:
Làm dịu vùng miệng
Để giảm sưng và đau sau khi nhổ răng khôn, bạn có thể sử dụng băng lăn đá hoặc gói băng giá để làm dịu vùng miệng. Đặt băng lên nơi nhổ răng khoảng 20 phút mỗi lần, nhiều lần trong ngày.
Sau khi nhổ răng khôn, bạn cần thực hiện chăm sóc răng miệng đúng cách để giảm thiểu các biến chứng và giúp cho quá trình hồi phục nhanh chóng. Dưới đây là các bước hướng dẫn chăm sóc răng miệng sau khi nhổ răng khôn.
Chăm sóc vết mổ
Sau khi nhổ răng khôn, bạn sẽ thấy có một vết mổ trong vùng lợi. Việc chăm sóc vết mổ rất quan trọng để giảm thiểu nguy cơ viêm nhiễm và đau đớn. Bạn nên sử dụng bông gòn và nước muối sinh lý để lau sạch vết mổ và giữ nó luôn khô ráo. Tránh xúc giác hoặc cọ vào vết mổ để tránh làm tổn thương nó.
Kiểm soát đau và sưng
Sau khi nhổ răng, bạn có thể cảm thấy đau và sưng trong vùng lợi. Để giảm đau và sưng, bạn nên sử dụng đá lạnh đặt lên vùng lợi trong vòng 20 phút và nghỉ 10 phút. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng thuốc giảm đau hoặc thuốc kháng viêm theo hướng dẫn của bác sĩ.
Không hút thuốc và thức uống có cồn
Hút thuốc và uống cồn có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm và làm chậm quá trình hồi phục sau khi nhổ răng khôn. Do đó, bạn nên tránh hút thuốc và uống cồn trong thời gian sau khi nhổ răng khôn.
Ăn uống đúng cách
Sau khi nhổ răng khôn, bạn nên ăn những thực phẩm mềm, dễ tiêu và tránh ăn những thực phẩm cứng và nóng. Tránh nhai ở vị trí của răng khôn vì điều này có thể gây ra đau đớn và tổn thương vùng lợi. Nên ăn những thức ăn mềm như cháo, súp, trứng nhẹ, hoặc sữa chua để giữ cho cơ và vết mổ có thể hồi phục.
Vệ sinh răng miệng đúng cách
Sau khi nhổ răng khôn, bạn vẫn cần vệ sinh răng miệng đầy đủ. Tuy nhiên, bạn cần tránh vùng lợi và không đánh răng quá mạnh để tránh làm tổn thương vết mổ. Bạn nên sử dụng bàn chải răng mềm và chải răng nhẹ nhàng ở những vùng khác trên miệng. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng nước muối sinh lý hoặc dung dịch vệ sinh miệng không có cồn để giúp làm sạch miệng và giảm thiểu nguy cơ nhiễm trùng.
Kiểm tra với bác sĩ nha khoa
Sau khi nhổ răng khôn, bạn nên đến gặp bác sĩ nha khoa trong vòng 7-10 ngày để kiểm tra tình trạng của vết thương và đảm bảo rằng quá trình hồi phục diễn ra đúng cách. Bác sĩ sẽ kiểm tra các vết thương và đánh giá tình trạng sức khỏe của bạn, đồng thời chỉ định các biện pháp chăm sóc và điều trị cần thiết.
Nếu bạn có các triệu chứng không bình thường như đau răng nặng, chảy máu miệng nhiều, sưng tấy quanh vùng nhổ răng hoặc sốt, bạn cần liên hệ ngay với bác sĩ để được khám và điều trị kịp thời.
Nha khoa Asia – Địa chỉ nhổ răng khôn uy tín chất lượng
Nha khoa Asia có thể là một lựa chọn cho bạn trong việc nhổ răng khôn, tuy nhiên, để chắc chắn tìm được nơi nhổ răng khôn uy tín và chất lượng, bạn có thể tìm kiếm thêm nhiều thông tin và đánh giá từ các nguồn đáng tin cậy.
- Một số tiêu chí bạn nên xem xét khi tìm kiếm nơi nhổ răng khôn uy tín bao gồm:
- Bác sĩ nha khoa có kinh nghiệm và được đào tạo chuyên sâu về các phương pháp nhổ răng khôn.
- Cơ sở nha khoa có trang thiết bị, công nghệ và vật liệu hiện đại, sạch sẽ, đảm bảo vệ sinh và an toàn cho bệnh nhân.
- Đội ngũ nhân viên nha khoa tận tâm, chu đáo và chuyên nghiệp trong cách phục vụ bệnh nhân.
- Giá cả hợp lý và phù hợp với chất lượng dịch vụ cung cấp.
Ngoài ra, bạn có thể tham khảo ý kiến từ người quen, gia đình hoặc bạn bè để có được lời khuyên về nơi nhổ răng khôn tốt nhất. Bạn cũng có thể tìm kiếm thông tin và đánh giá từ các trang web, diễn đàn hoặc mạng xã hội liên quan đến chủ đề nha khoa.
Lời kết
Răng khôn là một trong những loại răng cuối cùng mọc trong hàm của con người. Tuy nhiên, nó có thể gây ra nhiều vấn đề sức khỏe răng miệng và đòi hỏi chúng ta phải có những biện pháp phòng ngừa và điều trị kịp thời. Hy vọng bài viết này của nhakhoaasia.com đã giúp bạn hiểu rõ hơn về loại răng này và các biến chứng có thể xảy ra khi nó mọc không đúng cách.